Terugkijkend op 2021 is het bouwen met hout een van de thema’s die echt op de voorgrond zijn geraakt. Bij overheden, ontwikkelaars en ontwerpers. Het is een ontwikkeling die ik van harte toejuich – om meerdere redenen. De eerste betreft de milieu-impact van de bouw- en vastgoedsector: die is nog steeds veel te groot. We gebruiken volop grondstoffen, water en energie om de gebouwde omgeving aan te passen. Ook de productie van afval is fors en dat geldt niet in de laatste plaats voor de CO2-uitstoot. Op al deze fronten moet het beter – en houtbouw biedt daarbij volop kansen. De milieuprestatie van gebouwen die in hout worden gerealiseerd is aanzienlijk beter en deze manier van bouwen sluit ook naadloos aan bij het circulair ontwikkelen dat in mijn ogen de toekomst heeft. We focussen op klimaatmitigatie, door anders met grondstoffen en materialen om te gaan verlagen we de schadelijke emissies en kunnen we grondstoffen voortdurend opnieuw gebruiken.

Naast deze overwegingen die voortvloeien uit onze verantwoordelijkheid voor de aarde en de generaties die na ons komen, zie ik ook om een andere reden veel toekomst voor houtbouw: het levert prachtige gebouwen op. En daar komt de rol van architecten nadrukkelijk om de hoek kijken. Zij kunnen met hun creativiteit en verbeeldingskracht hout als bouwmateriaal een boost geven. Wie de recente publicatie ‘De Houtbouw Revolutie’ van Pablo van der Lugt en Atto Harstra bekijkt (uitgave: MaterialDistrict), kan niet anders dan concluderen dat de mogelijkheden van hout zeer divers zijn. Mijn conclusie is echter ook: we moeten van interessante incidenten – hoe prachtig ook – toe naar een veel bredere toepassing.

Opschaling is het devies en daarbij hebben we ook de expertise van architecten nodig. Uiteraard hebben wij daar zelf als opdrachtgever in de gebiedsontwikkeling een belangrijke verantwoordelijkheid in. AM pakte de uitdaging al in 2018 op en vormde met haar bouwende BAM-zus een taskforce om het circulair ontwikkelen handen en voeten te geven. De eerste projecten met houtbouw zijn inmiddels in aanbouw dan wel in studie/ontwikkeling: van grondgebonden woningen tot en met hoogbouw en gebruikmakend van verschillende houtbouwtechnieken. We zetten deze lijn nadrukkelijk voort, zo heeft BAM onlangs het startschot gegeven voor de bouw van een houtskeletbouw-fabriek waarmee jaarlijks 1.000 houten woningen kunnen worden gerealiseerd. De kennis die we hierbij opdoen, delen we onder meer in de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen, het Actieplan Houtbouw MRA en de Programmaraad Circulair van de DGBC. Daar treden we proactief op met het initiatief de Circulaire Straat waarmee we houtbouwconcepten opschalen naar gebiedsontwikkeling met sociale- en middenhuur/koop.

Bij het begin van 2022 ben ik daarom optimistisch gestemd. De ontwikkeling is in gang gezet en nu moeten we doorpakken! Daarom wil ik bij deze ook de architecten oproepen: laten we deze opgave gezamenlijk verder vormgeven en daarmee een versnelling op gang brengen. Het gaat erom dat we in de gehele keten houtbouw met elkaar een plek geven. En we weten inmiddels dat betaalbaar bouwen in hout wel degelijk ontwerpconsequenties heeft. De vraag vanuit de markt is er zeker: bewoners zijn positief over houten woongebouwen. Het is een materiaal dat veel mensen aanspreekt en dat aansluit bij een gezonde en milieubewuste leefstijl. De kunst is evenwel om houtbouw betaalbaar te maken en daarmee bereikbaar voor grote groepen in onze samenleving. Met een coalitie tussen overheden, opdrachtgevers en ontwerpers kunnen we hier de komende tijd slagen in maken. Architecten en opdrachtgevers: bundel de krachten nog meer om houtbouw op steeds meer plekken in Nederland mogelijk te maken!

Dit artikel is eerder verschenen op het online platform van BNA.