Gedurfde duurzaamheid

De opgave om onze leefomgeving te verduurzamen is groot en complex. Gebiedsontwikkeling biedt een kans om tot vernieuwende, integrale oplossingen te komen voor duurzame, bereikbare en klimaatbestendige wijken en steden. AM werkt samen met uiteenlopende partijen aan vernieuwende en opschaalbare oplossingen voor gebieden. Dat doen we op de pijlers energietransitie, circulair ontwikkelen, klimaatadaptatie en duurzame mobiliteit.

Strategie

Gedurfde Duurzaamheid is niet zomaar een thema. Het is de strategie waarbij we in nieuwe gebiedsontwikkelingen met partners innovatieve oplossingen zoeken. Het centrale doel is om de negatieve impact op het klimaat van onze woon- en werkgebieden tot een minimum te reduceren én deze toekomstbestendig te maken. Met onze oplossingen ontwikkelen we opschaalbare duurzame gebieds- en gebouwconcepten die in alle projecten geïmplementeerd kunnen worden. De duurzame oplossingen toetsen we aan onze duurzaamheidscriteria zoals milieufootprint maar ook aan andere thema’s zoals sociale impact en welzijn. Vanuit het AM onderzoeksbureau Measure toetsen we de oplossingen bij de woonconsument.

Opschaalbare concepten

De afgelopen jaren hebben we gewerkt aan de eerste opschaalbare concepten. Op energiegebied hebben we ons eigen Nul op de Meter concept ontwikkeld die nu in projecten over heel Nederland wordt gerealiseerd. Circulair ontwikkelen hebben we vertaald in circulair prestatiemodel voor circulaire architecten- en bouwselecties. In samenwerking met de Provincie Zuid-Holland hebben we een klimaatchecklist ontwikkeld voor klimaat adaptieve en biodiverse gebiedsontwikkeling. Met onze Mobiliteitsaanpak bieden hebben we een werkwijze om het autobezit- en gebruik terug te dringen door het inpassen van deelmobiliteit.

Energietransitie

Met nieuwe gebiedsontwikkelingen maken we in één keer de stap naar energieneutraal. Dat doen we door de energiebehoefte te minimaliseren, duurzame warmte- en koudesystemen en het opwekken van hernieuwbare energie. Maar ook het verslimmen van deze energiesystemen hoort bij de energietransitie. Het doel is om meer van de opgewekte energie in de woning en het gebied toe te passen zodat verduurzamen niet ten koste gaat van de capaciteit en stabiliteit van het energienetwerk.

Gasvrij en energieneutraal voor Nieuwbouw
Nieuwbouw heeft een specifieke energiebehoefte. Deze is namelijk heel laag doordat nieuwbouw hele hoge isolatiewaarden kent vanuit het bouwbesluit. De grootste uitdaging is niet de woning te verwarmen maar om deze koel te houden in de zomer. De meest comfortabele en energiezuinige energiesystemen voor nieuwbouw zijn daarom lagetemperatuur systemen die ook duurzaam koelen. Denk aan een warmtepomp voor een grondgebonden woning of een collectieve Warmte- Koudeopslag voor appartementen. Een bijkomend voordeel is dat de benodigde energie voor deze oplossingen lokaal met zonnepanelen wordt opgewekt. Helemaal energieneutraal.
Energieneutraal voor de eindgebruiker
Uit een groot onderzoek naar duurzame nieuwbouw blijkt dat gasvrij wonen al ver voor het vervallen van de gas aansluitplicht een pre is voor de woonconsument. In 2016 is AM begonnen met het gasvrij maken van nieuwe projecten. Maar het echte voordeel zit hem in energieneutrale woonconcepten door de lagere maandlasten en betere financierbaarheid. Op dit vlak kan nieuwbouw iets bieden wat in de bestaande woningmarkt nog weinig voorhanden is. Maar ook in de bestaande bouw is inmiddels aangetoond dat het energielabel en de aanwezigheid van zonnepanelen een positief effect heeft op de verkoopwaarde. Energieneutrale woningen sluiten helemaal aan op de behoefte onder onze klanten.
Slimme energiesystemen en de salderingsregeling
In 2017 is AM begonnen met haalbaarheidsstudies naar slimme energiesystemen. Smart Grids voor hele wijken, batterijen bij woningen en energie-uitwisseling tussen gebruikers zijn verkend maar konden doorgaans niet uit omdat salderen naar het net altijd een betere business case opleverde. Met het afbouwen van de salderingsregeling gaat dat veranderen. Daarom hebben we de meest kansrijke slimme oplossingen om de energie lokaal te houden weer opgepakt. De volgende stap in de energietransitie voor AM is niet nog meer hernieuwbare energie realiseren maar de opgewekte energie ook daar te gebruiken waar het opgewekt wordt: in het gebouw en in het gebied.

Circulair Ontwikkelen

De transitie naar een circulaire economie is ingrijpend voor de vastgoedsector en ook hard nodig. Het belangrijkste doel om werk te maken van circulair ontwikkelen is voor AM het reduceren van de milieufootprint. We geven hier vorm aan op drie manieren. Allereerst hebben we een circulair prestatiemodel ontwikkeld om circulaire selecties toe doen voor partners als architecten en bouwers. Daarnaast werken we aan circulaire verdienmodellen waarbij meer materialen na de levensfase terug gaan naar de producent of leverancier voor hergebruik. Concreet doen we onderzoek naar ‘Gevel as a service’ en een take back programma voor onze afbouwpartners. Tot slot werken we aan innovatieve oplossingen om kringlopen in gebiedsontwikkelingen te sluiten, zoals de gft-afvalkringloop.

Circulair en gedurfde duurzaamheid
Duurzame ontwikkeling is en blijft het centrale doel. Dat wil zeggen dat we gebieden ontwikkelen zonder het klimaat, natuur en milieu te belasten zodat volgende generaties ook een toekomstperspectief hebben. Circulariteit biedt hiervoor een nieuw perspectief en is meer gericht om duurzame grondstoffen en productiemethoden. We grijpen de circulaire economie dan ook aan om de productie van onze gebouwen te verduurzamen. En dat past helemaal in de strategie Gedurfde Duurzaamheid waar we in nieuwe projecten op zoek gaan naar de overtreffende trap van duurzame ontwikkeling om zo tot opschaalbare oplossingen te komen.
AM en de ‘Performance Economy’
De performance economy is een manier om ook op andere waarden te sturen dan finaniële parameters. AM heeft hiertoe een circulair prestatiemodel ontwikkeld. Op basis van zes circulaire kwaliteiten kunnen we producten en partners selecteren en projecten evalueren. Dat doen we zo integraal mogelijk. Zo kijken we naar de milieufootprint van de materialen en de bouw maar ook naar de energieprestatie. We meten het effect op gezondheid en sturen het ontwerp op flexibiliteit en losmaakbaarheid. Ook de business case is hier onderdeel van. Onderdeel van een circulaire ‘performance economy’ is dat we als maatschappij meer betalen voor de geleverde prestaties of diensten.
Kringlopen sluiten
Voor een circulaire vastgoedeconomie is schaal nodig. Dat geldt ook voor een circulaire leef- en werkomgeving. Als gebiedsontwikkelaar onderzoeken we welke kringlopen er op gebiedsniveau opgelost kunnen worden. Dit gaat verder dan de losmaakbaarheid en gebouwpaspoorten van vastgoed. Hier kijken we naar de uitwisseling van warmte tussen gebouwen, afvalkringlopen zoals het lokaal inzamelen en verwerken van gft en synergie tussen woon-, werk -en retail functies. Maar ook een veranderend productielandschap waarbij in woonwijken plekken komen voor upcycling en reparaties zoals Buurman Utrecht en lokale voedselproductie die weer gelinkt kan worden met horeca of een bedrijfskantine. Hoe een circulaire leefomgeving er precies uit gaat zien moet de toekomst uitwijzen. Vanuit AM geven we hier graag vorm aan!

Klimaatadaptatie

Het klimaat verandert. Dat leidt tot meer regenval, hogere waterstanden in de rivieren en van de zee maar ook drogere en hetere zomers. Dit heeft ook impact op de biodiversiteit, die staat in Nederland onder grote druk waarbij het aantal dier- en plantsoorten jaar op jaar afneemt. Gebiedsontwikkeling biedt een kans om dit tij te keren door groene oplossingen voor waterberging, hittestressreductie en zo een boost geven aan de inheemse dier- en plantsoorten. AM heeft hiervoor een werkwijze ontwikkeld en past het toetsingsinstrument toe wat in samenwerking met de Provincie Zuid-Holland en andere convenantpartners tot stand is gekomen.

Klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling
Klimaatadaptatie betekent voor AM dat we in onze gebiedsontwikkelingen rekening houden met een veranderend klimaat, nu en in de toekomst. Zo houden we rekening met de piek regenbuien die we in de toekomst kunnen verwachten. Maar ook het reduceren van hittestress door het toepassen van groen, bomen en energiesystemen die duurzaam kunnen koelen. Met deze groene maatregelen willen we tevens een positieve impact realiseren voor de lokale biodiversiteit. We toetsen onze oplossingen aan het instrument ontwikkeld in samenwerking met de Provincie Zuid-Holland.
Nieuwbouw en waterveiligheid
Op dit moment is de waterveiligheid in Nederland goed, maar er zijn wel uitdagingen. Op watergevoelige plekken werken we samen met de gemeente en waterschappen om tot een toekomstbestendige en waterveilig plan te komen. Zo is AM partner van het traject Klimaatadaptief Bouwen van de provincie Zuid-Holland waar normen worden gehanteerd die AM nu standaard meeneemt in nieuwe gebiedsontwikkelingen. Welke maatregelen er nodig zijn om de waterveiligheid te borgen verschilt per locatie, de bodemsoort en het typebebouwing.
Klimaatadaptatie en bewoners
Bewoners kunnen hun tuin of balkon groen inrichten om zo meer regenwater op te vangen. Met de juiste inrichting van planten en bomen kan een tuin bijdragen aan de biodiversiteit. AM adviseert kopers om de helft van hun tuin groen en zonder bestrating in te richten. Maar ook niet woongebouwen kunnen bijdragen door extra waterberging te realiseren op daken en in de openbare ruimte, of zelfs toiletten van kantoren of horeca met regenwater te laten doorspoelen.

Duurzame Mobiliteit

Veel Nederlandse gemeenten hebben een woningbouwopgave. Tegelijkertijd is er een mobiliteitsopgave. Dat betekent dat voor nieuwe woon-, werk- en winkelgebieden nieuwe oplossingen gevonden moeten worden om automobiliteit te reduceren en duurzame alternatieven te stimuleren. Dat doet AM door op drie niveaus: een autoluw stedenbouwkundig ontwerp, onderzoeken van de mobiliteitsbehoefte van de toekomstige bewoners en tot slot het aanbieden van alternatieven voor de eerste en/of tweede autobehoefte. Met verschillende mobiliteitspartners werken we aan multimodale deelmobiliteitsoplossingen voor woon- en werkfuncties.

Deelmobiliteit, is dat vooral iets voor de grote steden?
Uit onderzoek blijkt dat op alle locaties er kansen zijn voor deelmobiliteit. De meeste impact op het reduceren van het autobezit- en gebruik is in steden met een goed openbaar vervoer omdat deze minder autoafhankelijk zijn. In gebieden buiten deze steden zijn veel bewoners bereid hun tweede auto weg te doen als er een goed, duurzaam alternatief wordt aangeboden. De verhuisbeweging is daarbij een ‘window of opportunity’ die AM wil gebruiken om duurzame mobiliteit te stimuleren. Deelmobiliteit is dus vooral iets voor nieuwe gebiedsontwikkelingen, van de stad tot het buitengebied.
Welke ervaring heeft AM met mobiliteit?
In 2019 heeft AM op uiteenlopende locaties onderzoek gedaan naar de mobiliteitsbehoefte en de mogelijkheden van deelmobiliteit. Daaruit blijkt dat mensen die op zoek zijn naar een nieuwe woning in grote mate bereid zijn om gebruik te maken van deelmobiliteit in plaats van de eigen (tweede) auto. De eerste pilots zijn vooralsnog een succes en worden gecontinueerd. Daarbij valt op dat ook omwonenden van het project gebruik maken van het deelmobiliteitsaanbod.
Elektrische Deelmobiliteit
Niet alle deelauto’s zijn per definitie elektrisch. De gebruikskosten van elektrische deelauto’s zijn op dit moment nog hoger dan van een benzineauto. Om voor alle bewoners een betaalbaar alternatief aan te bieden kiezen we er soms ook voor om ook benzineauto’s aan te bieden. We stemmen het aanbod zoveel mogelijk af op de behoeften van onze klanten. AM is deelnemer aan de city deal elektrische deelmobiliteit en werkt aan diverse pilots ervaring op te doen met opschaalbare oplossingen.

Werkwijze

AM heeft duurzaamheid onderdeel gemaakt van haar werkwijze voor gebiedsontwikkeling. Vanuit de strategie ‘Gedurfde Duurzaamheid’ worden voor alle nieuwe projecten duurzame ambities opgesteld. Vervolgens worden mogelijkheden en beperkingen voor duurzame oplossingen geanalyseerd. De ambitie en mogelijkheden vormen de duurzaamheidsvisie voor een gebied. Met partners wordt deze verder uitgewerkt, in samenhang met het ontwerp van de wijk, de doelgroepen, woningtypen, enzovoort. Dit leidt tot een integraal Duurzaamheidsplan, een soort masterplan voor duurzaamheid. In de uitwerking worden de duurzame oplossingen uitgewerkt in de engineering fase, gecommuniceerd richting de klanten en eindgebruikers, gerealiseerd, opgeleverd en na oplevering gemonitord.

 

Zie ook Duurzaamheid: partnerships en bedrijfsvoering.

AM - Inspiring Space Ontwikkelaars van impact
Regulated by RICS
AM is onderdeel van Koninklijke BAM Groep NV © AM 2024
Website by Fundament All Media